Lange tijd leek het ondenkbaar, maar het gaat realiteit worden: Nederland zegt gedag tegen het consumentenvuurwerk. Na de jaarwisseling van 2017 kwam een lobby op gang om de traditie te beëindigen. Een bonte stoet van artsen, de politie en burgemeesters trok vanaf toen - met GroenLinks-PvdA en Partij voor de Dieren - samen op. Acht jaar later zijn de geesten rijp. Het resultaat: straks zijn er alleen nog vuurwerkshows te bewonderen.

De politievakbond NPB jubelt: ,,Eindelijk krijgen politiemedewerkers de rugdekking die ze verdienen”, zegt voorzitter Nine Kooiman. Ze spreekt van een ‘noodzakelijke stap’.

In de Tweede Kamer blijven alleen PVV, BBB, Forum voor Democratie, SP en JA21 tegen een verbod. Zij vinden dat er al genoeg is ingegrepen.

Achtereenvolgende kabinetten (Rutte III, Rutte IV) beperkten zich tot een verbod op knalvuurwerk en vuurpijlen, precies zoals de Onderzoeksraad voor de Veiligheid (OVV) had geadviseerd. Verder wilden vooral VVD en CDA niet gaan, die partijen bleven lang tegen een totaalverbod. Maar dit jaar veranderden die twee partijen langzaam hun standpunt.

Aan de steun van de VVD zijn wel voorwaarden verbonden. Zo wil de partij dat vuurwerkhandelaren gecompenseerd worden en dat er meer geld gaat naar de handhaving van illegaal vuurwerk. Ook NSC stelt voorwaarden, de partij wil dat het afsteken van vuurwerk mogelijk blijft ‘in georganiseerde vorm’ zoals een vuurwerkshow. Ook wil NSC meer grenscontroles kunnen uitvoeren, omwille van de handhaafbaarheid.

Achter de schermen doen initiatiefnemers GroenLinks-PvdA en Partij voor de Dieren er alles aan om die eisen in te willigen. Bovendien is er al informele consensus om het verbod al dit jaar in te laten gaan. Het idee daarachter is: als we dat níét doen, grijpen tal van Nederlanders de komende jaarwisseling aan om zich nog één keer te buiten te gaan aan een recordlading vuurwerk. Plus: welke agent gaat nog willen werken die gevaarlijke nacht, wetende dat het de laatste is?

Shows

Wel wordt er door de partijen, op voorstel van ChristenUnie, gewerkt aan meer mogelijkheden voor lokale vuurwerkshows. Burgemeesters zouden buurtverenigingen dan een vergunning kunnen geven. Mogelijk duurt het nog wel tot 2026 voordat dit van kracht kan worden: als die bepaling wettelijk niet goed wordt vastgelegd, is de vrees, gaan vuurwerkenthousiasten hun eigen vereniging starten om toch te kunnen afsteken. Dat is ook weer niet de bedoeling, aldus Haagse bronnen.

Compensatie

Vanwege het verbod moet ook de vuurwerkbranche worden gecompenseerd. Dat wordt ook nog een hele kluif. Het kabinet schat in dat er 50 tot 150 miljoen euro nodig zal zijn. De vuurwerkbranche zet duidelijk hoger in. De Belangenvereniging Pyrotechniek Nederland stelt dat er 895 miljoen euro nodig is. De belangenclub noemt dat ‘extreem veel geld’, maar zegt ook: ,,Zoveel is er geïnvesteerd. En zoveel kost het als bedrijven moeten stoppen met vuurwerk.”