Droom wordt nachtmerrie: opgedoken ontslagbrief oud-directeur werpt ander licht op jeugdzorg-problemen

Bron: AD Groene Hart
In de opgedoken ontslagbrief van een voormalig directeur binnen de Alphense jeugdzorg uit zij stevige kritiek op het functioneren van oud-wethouder Anouk Noordermeer. Achter de schermen gebeurde er meer dan tot nu toe bekend was, vertellen betrokkenen.
Om de problemen binnen de Alphense jeugdzorg het hoofd te bieden, stelde toenmalig wethouder Anouk Noordermeer begin maart een onderzoek in dat zij toelichtte tijdens een spoeddebat.
Dat blijkt nu, een maand later, geen overbodige luxe geweest, zo is op te maken uit de ontslagbrief van een voormalige interim-directeur van de Alphense Jeugd- en Gezinsteams.
Uit dit document (gedateerd op 24 mei 2024), dat in handen is van het AD, wijst de oud-directeur met name naar Noordermeer zelf als verantwoordelijke voor de misstanden. De betrokken oud-directeur wilde overigens niet met het AD praten.
Ze begint de ontslagbrief aan Noordermeer nog positief: ,,Toen wij elkaar tijdens de zomer in 2023 spraken over jouw droom en hoe jij de jeugdhulp en uiteindelijk het sociaal domein in Alphen voor je zag, wist je dat dit ook mijn droom is om neer te zetten.”
Maar deze droom werd voor haar een nachtmerrie. Eén die zelfs leidde tot haar vertrek, in mei 2024. En dat verwijt ze Noordermeer, in een lange reeks zaken die in haar ogen misgaan.
‘Zwemmen in onduidelijkheid’
,,Ik merk dat het mij raakt dat zowel management als uitvoering zwemt in onduidelijkheid”, schrijft de oud-directeur over de in haar ogen gebrekkige en slechte communicatie met de inmiddels opgestapte wethouder Noordermeer.
Ze noemt specifiek ‘het niet beantwoorden van mailtjes, niet terug bellen of appen, het niet communiceren, het niet serieus nemen van de professionals, het uitstelgedrag omtrent besluitvorming, het micromanagement, het maken van een handboek waar steeds zaken in veranderen/verdwijnen en waar bijna niemand in kan.’
Daarnaast, zo gaat ze verder, is er een ‘tool die niet af is en zonder toelichting nog steeds niet gebruikt kan worden’ en ‘een ruim 100 pagina’s tellend document waar de BV niet vanaf weet dat-ie er is en waar dan op detailniveau in staat wat er maximaal kan worden toegekend en ga zo maar door.’
Voor de duidelijkheid: ‘de BV’ slaat op de organisatie die binnen Alphen de organisatie die jeugdzorg organiseert. Toekenningen zijn de vergoedingen die cliënten krijgen die gebruik maken van jeugdzorg.
Op dit moment worden gesprekken gevoerd, vervolgt de oud-directeur, ‘over de vraag hoe we de gemeente zover krijgen dat ze ons serieus nemen, dat ze begrijpen wat deze manier van werken met ons doet.’
‘Nog 2000 dossiers in een black box’
Ze staat bepaald niet alleen met haar kritiek. Het grootste deel van tientallen betrokkenen uit de Alphense jeugdzorg die met het AD spraken in de afgelopen weken bevestigen de lezing van de oud-directeur.
Overigens blijkt uit die gesprekken met ingewijden ook dat er nog naar schatting 2000 dossiers van de Alphense jeugdzorg op het gemeentehuis liggen te wachten op een oplossing.
,,Die bewuste dossiers moeten natuurlijk op een gegeven moment naar ons toe”, zegt een medewerker binnen de Alphense thuiszorg die anoniem wil blijven uit angst voor zijn baan. ,,Maar omdat we niet weten om hoeveel zaken het gaat en wat voor zorg er nodig is, noemen we die berg dossiers nu al vaak gekscherend the black box.”
In stukken die zijn ingezien door deze krant zegt een andere betrokkene dat ‘een naadloze overdracht in de huidige realiteit niet mogelijk is.’ Uit dezelfde stukken blijkt dat er bij de gemeente ‘geen regie is over 2000 dossiers.’ Ouders die met deze krant spraken luidden hierover eerder de noodklok.
Een nieuwe organisatie, met steun van de coalitie
In een reactie op de verwijten gaat Noordermeer niet in op specifieke vragen van deze krant over de verwijten in de brief. Ze stelt wel ‘dat het een moeilijke opdracht is om de jeugdzorg te transformeren. Het is niet een vraagstuk van één bestuurder of één wethouder.’
Ze ziet het dossier als iets van de hele samenleving. ,,De samenleving bepaalt de strategie en de samenleving is vertegenwoordigd in onze raad.”
Ook schrijft Noordermeer in een schriftelijke reactie dat veranderingen binnen de jeugdzorg gepaard gaan met ‘groeipijn’. Wat die veranderingen inhouden? ,,Onze opdracht houdt in dat de jeugdzorg dichterbij is, laagdrempelig in de wijken, oplossingen zoekt in preventie en welzijnswerk waarbij je kan denken aan (niet uitsluitend) groepstrainingen in buurthuizen of op scholen voor kinderen en ouders.”
‘Niemand is onmisbaar’
Het doel was, zo stelt Noordermeer, dat er minder gespecialiseerde jeugdzorg nodig zou zijn dan nu wordt afgegeven. ,,Dit is een shift in werken die groots is ten opzichte van hoe het nu gaat. Dat is niet voor iedere bestuurder weggelegd.”
Eigenlijk vindt de oud-wethouder dat de kritiek uit de ontslagbrief niet van belang is: ,,Om dan te gaan praten via de pers of ik wel of niet appjes op tijd beantwoord is echt niet voorwaardelijk om deze belangrijke verandering door te kunnen voeren.”
Over haar eigen rol wil ze slechts kwijt ‘dat er niemand onmisbaar is voor een dergelijke opdracht, anders dan de medewerkers die dit belangrijke werk uitvoeren. En de samenleving en de raad die een dergelijke transitie durven te steunen.’
Inmiddels is Gert-Jan Schotanus verantwoordelijk voor het dossier. ,,We werken aan het creëren van rust”, laat hij desgevraagd weten. Halverwege mei hoopt Schotanus meer overzicht te hebben om zo inzicht te kunnen geven in hoe het er voor staat in dit al lang lopende dossier.
