Groene Hart-gemeenten willen regie bij stikstofaanpak: oproep aan provincie voor gebiedsgerichte samenwerking
Foto: Ter illustratie
REGIO – De stikstofaanpak in Zuid-Holland, en in het bijzonder in het Groene Hart Noord, staat opnieuw op scherp. De gemeenten in het veenweidegebied trekken samen op en hebben Provinciale Staten van Zuid-Holland per brief laten weten dat zij zich grote zorgen maken over de voorgestelde maatregelen binnen het provinciale project Samenhangende Aanpak Natuurherstel en Economie (SANE). De betrokken gemeenten pleiten voor meer regie op lokaal niveau en een gebiedsgerichte aanpak die rekening houdt met de unieke kenmerken van het Groene Hart.
Provinciale plannen onvoldoende
Het project SANE onderzoekt hoe de provincie Zuid-Holland een bijdrage kan leveren aan het landelijke stikstofbeleid. De conclusie is dat met provinciale maatregelen slechts zo’n 10 procent van de benodigde stikstofreductie haalbaar is. Voor de resterende 90 procent is ingrijpen vanuit de Rijksoverheid noodzakelijk.
Binnen SANE wordt gekeken naar diverse instrumenten, waaronder:
-
Het instellen van ammoniakplafonds per agrarisch bedrijf;
-
Het invoeren van overgangszones bij Natura 2000-gebieden;
-
Natuurlijke stoppers, oftewel boeren die vrijwillig hun bedrijf beëindigen;
-
Strategisch grondbeleid om veranderingen mogelijk te maken.
Vooral het voorstel van ammoniakplafonds per individueel bedrijf stuit op weerstand bij de gemeenten in het Groene Hart Noord. Zij willen liever per gebied maatwerk leveren, met ruimte voor lokale oplossingen en verantwoordelijkheid.
Regionale reactie: samen optrekken richting provincie
De gemeenten Alphen aan den Rijn, Bodegraven-Reeuwijk, Kaag en Braassem, Krimpenerwaard, Molenlanden, Nieuwkoop, Zoeterwoude en ook LTO, Boerenberaad, het waterschap en de provincie Zuid-Holland werken nauw samen in een regiegroep. Deze groep werkt aan een gezamenlijk plan waarin het behoud en de versterking van het Groene Hart Noord centraal staat. De regiegroep staat onder voorzitterschap van wethouder Yvonne Peters (Kaag en Braassem). De begeleiding van het proces is in handen van het externe bureau Buitenklank.
In hun gezamenlijke brief aan Provinciale Staten benadrukken de gemeenten onder meer:
-
Dat het ‘hoe’ van de aanpak in handen van de regio zelf moet liggen;
-
Dat er geen ammoniakplafond per individueel bedrijf moet komen, maar eerder per gebied;
-
Dat er duidelijk onderscheid moet worden gemaakt tussen stad, platteland en industrie in het stikstofbeleid;
-
Dat alle sectoren hun deel moeten leveren aan de oplossing: niet alleen de landbouw.
Naar een gebiedsplan voor het Groene Hart
Het uiteindelijke doel is het opstellen van een breed gedragen en uitvoerbaar gebiedsplan dat de belangen van natuur, landbouw, waterbeheer en bewoners in balans brengt. Dat plan moet uiterlijk 1 december 2025 aan de provincie worden aangeboden. De eerste stappen worden echter al vóór de zomer gezet.
Onderdeel van het plan zijn:
-
Het vaststellen van gezamenlijke randvoorwaarden vanuit alle betrokken partijen;
-
Het formuleren van doelen voor behoud en versterking van het gebied;
-
Het inventariseren van initiatieven uit de regio, zoals agrarische verduurzaming, bodemdalingsmaatregelen, waterbeheer, verdienmodellen en omgevingsbeleid;
-
Duidelijke samenwerkingsafspraken voor de komende jaren.
De betrokken partijen willen uiterlijk deze zomer de eerste initiatieven in kaart brengen en laten doorrekenen. Na de zomer volgen diverse bijeenkomsten om de koers en keuzes met alle gebiedspartners definitief te maken. Ook ligt er een voorstel om een raadsinformatieavond te organiseren, zodat raadsleden van de betrokken gemeenten goed geïnformeerd blijven over de voortgang en de inhoud van het gebiedsproces.
Balans tussen natuur en leefbaarheid
Volgens de initiatiefnemers is een gebalanceerde aanpak noodzakelijk om zowel de natuurdoelen te halen als de leefbaarheid en economie van het Groene Hart te beschermen. Ze roepen de provincie op om ruimte te geven aan de regio en haar partners, zodat maatwerk mogelijk blijft.
De komende maanden worden bepalend voor de koers van het stikstofbeleid in het Groene Hart. De hoop is dat dit model als voorbeeld kan dienen voor andere regio’s met een vergelijkbaar karakter.
