VVD in zwaar weer: Alphense politiek keert zich tegen partij na omstreden uitspraken
Rechts: VVD-raadslid Jeroen Matthijssen. Links: Oud-wethouder Anouk Noordermeer (VVD).
ALPHEN AAN DEN RIJN – De Alphense VVD staat opnieuw in het middelpunt van een politieke storm. Nadat raadslid Jeroen Matthijssen in de gemeenteraad ambtenaren omschreef als “de vierde macht”, is de kritiek vanuit andere fracties niet van de lucht. Wethouders en raadsleden noemen zijn uitlatingen “schandelijk” en “onder de maat”. Het incident vormt het zoveelste hoofdstuk in een reeks van interne en externe spanningen binnen de lokale VVD-afdeling.
Escalatie na jeugdzorgcrisis
De problemen binnen de Alphense VVD begonnen met de jeugdzorgportefeuille van toenmalig wethouder Anouk Noordermeer. De oprichting van de uitvoeringsorganisatie Oog voor Thuis leidde vanaf januari 2024 tot spanningen tussen haar, haar ambtelijke staf en de nieuwe organisatie. Ondanks interne zorgen over personeelstekorten en financiële tegenvallers, bleef Noordermeer de gemeenteraad verzekeren dat er “niets aan de hand” was.
In februari 2025 veranderde dat abrupt met een brandbrief van de directeur-bestuurder van Oog voor Thuis, waarin zij bij haar vertrek stevige kritiek uitte op de bestuurlijke bemoeienis. Volgens haar werd de organisatie belemmerd door adviezen en eisen vanuit de wethouder en het ambtelijk apparaat. Kort daarna trad Noordermeer af, maar de onrust was daarmee verre van voorbij.
Onthullingen en politieke schade
Een opvolgende WOO-procedure bracht gevoelige interne stukken naar buiten. Ambtenaren spraken daarin hun vertrouwen in Noordermeer uit, en beschuldigden haar van machtsmisbruik en intimidatie. De bevindingen werden samengebracht in een onafhankelijke Quick scan, getiteld Verzelfstandigen zonder te verzelfstandigen, die een onthutsend beeld schetste van verstoorde verhoudingen tussen politiek en uitvoering.
Hoewel de scan nadrukkelijk geen personen aanwijst als schuldigen, trok de VVD haar eigen conclusie: het zijn de ambtenaren die verantwoordelijk zijn. “Er is sprake van een vierde macht in het gemeentehuis,” stelde VVD-raadslid Jeroen Matthijssen op 2 juli tijdens de bespreking van het rapport. Daarmee suggereerde hij dat ambtenaren het democratisch besluitvormingsproces ondermijnen.
De uitlating leidde tot felle reacties, onder anderen van wethouder Gert-Jan Schotanus (jeugdzorg): “Onze ambtenaren kunnen zich hier niet verdedigen. Deze uitspraken zijn ongepast.” Ook andere raadsfracties wezen erop dat niet de ambtenaren, maar de politiek verantwoordelijk is voor het beleid.
Uitspraken over windturbines verergeren situatie
Een dag later deed Matthijssen er nog een schep bovenop, door ook tijdens een debat over windturbines te spreken van ambtelijke beïnvloeding: “Het ambtelijk apparaat gaat al jaren voor windturbines. Hier is de vierde macht aan het werk.” Wethouder Gert van den Ham (duurzaamheid) reageerde zichtbaar geëmotioneerd: “Ik vind deze uitspraken schandelijk. Onze mensen werken keihard.”
Crisis binnen de VVD
De recente commotie komt bovenop een reeks van interne strubbelingen binnen de lokale VVD. In maart verloor Noordermeer haar portefeuille. Twee weken later stapte de fractie uit de coalitie, zogezegd vanwege meningsverschillen over een relatief klein dossier: huisvesting van arbeidsmigranten. Korte tijd later werd bekend dat Noordermeer aangifte had gedaan van aanranding tegen een collega-wethouder — een kwestie die nog altijd gevoelig ligt binnen het gemeentebestuur.
Op 17 april stuurde zij haar ontslagbrief, waarin ze het college beschuldigde van seksisme en structureel denigrerend gedrag. De partij werd verder verzwakt toen fractievoorzitter Vanessa Scholtens in juni uit de fractie werd gezet vanwege een vermeend gebrek aan “liberale grondhouding”. Scholtens behield haar zetel, wat opvolging door de volgende VVD’er op de lijst – opnieuw Noordermeer – blokkeerde.
Sindsdien ontbreekt een formele fractievoorzitter en heeft raadslid Matthijssen een prominente positie binnen de fractie ingenomen. Twee andere VVD-raadsleden bleven afwezig tijdens de laatste raads- en commissievergaderingen.
Politiek geïsoleerd
De VVD lijkt zich met de recente uitlatingen van Matthijssen steeds verder te isoleren binnen de Alphense politiek. Terwijl het rapport over de jeugdzorgorganisatie juist aanstuurt op herstel van samenwerking en rolvastheid, kiest de partij voor frontale confrontatie met de ambtelijke dienst.
Of de partij zich hiermee opnieuw op de kaart zet of verder afglijdt in politieke marginalisatie, zal blijken in het komende politieke jaar. Duidelijk is dat het vertrouwen tussen de VVD en de rest van de Alphense politiek ernstig is beschadigd.
