Alphense gemeenteraad verwerpt motie over Gaza: ‘Het is een worsteling, ook lokaal’
Foto: Ter illustratie
ALPHEN AAN DEN RIJN – Moet een gemeenteraad zich uitspreken over een internationaal conflict als dat in Gaza? Die vraag leidde de afgelopen weken tot discussie in de Alphense politiek. Een motie van GroenLinks om een statement te maken over de situatie in Gaza haalde het niet. Toch blijft het onderwerp gevoelig – ook in Alphen. “Het leeft onder inwoners, mensen voelen zich machteloos”, aldus raadslid José Huls van GroenLinks.
GroenLinks was de eerste fractie in Alphen aan den Rijn die met een voorstel kwam om de gemeenteraad zich te laten uitspreken. De partij wilde een signaal afgeven over het aanhoudende geweld in Gaza. “We willen niet polariseren of partij kiezen in een ingewikkeld conflict”, benadrukt Huls. “We hebben bewust het woord ‘genocide’ niet in de motie gebruikt. Maar we kunnen de situatie daar niet blijven negeren.”
Lokale worsteling met een internationale kwestie
De motie van GroenLinks leidde tot een fel debat in de raad. Verschillende partijen betwijfelden of een gemeenteraad zich wel moet uitspreken over internationale conflicten. “Dat is geen Alphens onderwerp”, klonk het meerdere malen. Ook vonden sommige raadsleden dat de motie alsnog te veel bijdroeg aan polarisatie.
De uiteindelijke stemming laat zien hoe verdeeld de raad is. De motie kreeg twaalf stemmen voor, maar werd met 23 stemmen tegen verworpen. Voor stemden onder meer GroenLinks, D66, SP en PvdA. Tegen stemden partijen als Nieuw Elan, VVD, ChristenUnie, RijnGouweLokaal, SGP, Forum voor Democratie en Ons Alphen. Binnen het CDA was de fractie verdeeld: één raadslid stemde voor, vier tegen.
‘Signaalfunctie van gemeenten is belangrijk’
Volgens hoogleraar Geerten Boogaard, gespecialiseerd in decentrale overheden aan de Universiteit Leiden, is het niet vreemd dat gemeenten zich soms toch uitspreken over internationale kwesties. “Dat gebeurt niet vaak, maar het is ook niet nieuw. Denk aan moties tegen apartheid in Zuid-Afrika of tegen kernwapens in het verleden.”
Boogaard wijst op de ‘ventielfunctie’ van lokale politiek: “Als onvrede in de samenleving toeneemt, kunnen gemeenteraden dat gevoel kanaliseren. Ook al hebben gemeenten geen directe invloed, het uitspreken is een legitieme manier om betrokkenheid te tonen.”
Die rol zag ook José Huls terug in de Alphense samenleving. “Ik krijg berichten van inwoners die geraakt zijn door wat ze zien op televisie. Er is veel zorg, veel onmacht. Dan kunnen wij als gemeenteraad toch niet stil blijven?”
Een regio verdeeld
Alphen aan den Rijn is niet de enige gemeente in de regio waar het onderwerp op tafel ligt. In Den Haag is eerder al een motie over Gaza aangenomen. Leiden en Gouda hebben verklaringen afgegeven. Andere gemeenten, zoals Zoetermeer en Westland, hebben aangegeven zich er niet over uit te spreken. Delft beraadt zich nog.
Volgens Boogaard ontstaat er nu een soort domino-effect: “Als de ene gemeente zich uitspreekt, gaan anderen zich afvragen of zij dat ook moeten doen. Zeker partijen die zich profileren op mensenrechten willen ‘aan de goede kant van de geschiedenis’ staan.”
Voor partijen als GroenLinks is die keuze makkelijker te maken, aldus Boogaard. “Voor middenpartijen als VVD, CDA, ChristenUnie en PvdA ligt het ingewikkelder. Die moeten balanceren tussen internationale solidariteit en lokale politieke verantwoordelijkheid.”
‘We hebben ons de tandjes gewerkt’
Dat de Alphense gemeenteraad de motie heeft verworpen, betekent niet dat het onderwerp geen aandacht meer krijgt, denkt Huls. “We hebben dit gedaan náást al het andere werk dat we als raadsleden verzetten. We laten Alphen zeker niet liggen. Maar soms vraagt de wereld ook om een lokaal geweten.”
De motie is uiteindelijk niet aangenomen, maar de discussie is daarmee nog niet ten einde. Want zoals Huls het zegt: “Zwijgen over onrecht voelt soms ook als medeplichtigheid.”
