Gascentrales langer nodig door overvol stroomnet, waarschuwen netbeheerders
Foto: Ter illustratie
REGIO – Gascentrales moeten langer openblijven om overbelasting van het stroomnet te voorkomen. Dat stellen hoogspanningsbeheerder TenneT en regionale netbeheerders Stedin en Liander in een nieuw onderzoek naar de toenemende druk op het elektriciteitsnet.
Volgens de netbeheerders blijft de vraag naar elektriciteit fors groeien, terwijl bedrijven en huishoudens nog onvoldoende maatregelen nemen om het net te ontlasten. Zonder de inzet van gascentrales raakt het hoogspanningsnet vanaf 2028 overbelast, waarschuwen zij. De centrales zouden oorspronkelijk stapsgewijs worden gesloten, maar dat is volgens de beheerders pas verantwoord als het net is uitgebreid.
Hoogspanningsnet loopt tegen grenzen aan
Wanneer gascentrales sluiten, moet meer vermogen via het toch al volle hoogspanningsnet worden getransporteerd. Dat is volgens TenneT-directeur Frank Wester op dit moment niet haalbaar: ‘Het is van groot maatschappelijk belang dat de gascentrales beschikbaar blijven totdat het elektriciteitsnet is uitgebreid.’ De netbeheerders zijn in gesprek om de centrales langer in bedrijf te houden.
Uitbreiding pas tussen 2032 en 2035
De uitbreiding van het stroomnet laat nog jaren op zich wachten. Vergunningstrajecten en complexe voorbereidingsprocedures zorgen ervoor dat de nieuwe capaciteit pas tussen 2032 en 2035 beschikbaar komt. Tot die tijd blijven grote bedrijven en instellingen tegen beperkingen aanlopen: de vraag naar stroom is inmiddels groter dan het net kan vervoeren, waardoor veel nieuwe aansluitingen op een wachtlijst staan.
Snelle verduurzaming zorgt voor ‘mismatch’
Dat het elektriciteitsnet overvol is, komt mede doordat bedrijven en huishoudens sneller elektrificeren dan de netbeheerders kunnen bijbouwen. Warmtepompen, elektrische auto’s en zonnepanelen zorgen voor een grotere afhankelijkheid van stroom. ‘Er is sprake van een mismatch: de overstap naar elektriciteit ging sneller dan wij konden uitbreiden’, aldus de netbeheerders.
Te weinig spitsmijders
Een extra probleem is dat bedrijven en huishoudens te weinig hun verbruik verplaatsen naar rustige uren. Vooral in de ochtend (6.00–8.00 uur) en vroege avond (16.00–21.00 uur) is de vraag te hoog. Stedin-regiodirecteur Maarten Bijl roept op om apparaten als wasdrogers, vaatwassers en laadpalen buiten die piekuren te gebruiken. ‘Als tweehonderd bewoners de droger later aanzetten, kun je met die energie een zwembad een dag lang verwarmen.’
Slimmer bouwen aan nieuwe wijken
Netbeheerders werken daarnaast aan zogeheten ‘netbewust’ bouwen: projectontwikkelaars krijgen daarbij de opdracht om wijken zo in te richten dat ze minder stroom vergen. Dit gebeurde eerder al in de Utrechtse wijk Merwede, die dankzij slimme oplossingen alsnog kon worden aangesloten. Nieuwe projecten zoals Valkenhorst (Katwijk), de Gnephoek (Alphen aan den Rijn) en het toekomstige dorp Cortelande moeten op dezelfde manier worden ontworpen.
Aansluitingen alleen mogelijk bij minder piekverbruik
Totdat het net is uitgebreid, kunnen ondernemers op de wachtlijst alleen worden aangesloten als bestaande gebruikers hun verbruik meer spreiden. De netbeheerders benadrukken dat aanvullende investeringen onderweg zijn, maar dat de volledige verlichting van de druk op het net nog jaren op zich laat wachten.
