Alphen vangt relatief meer nieuwkomers op dan vergelijkbare gemeenten
Foto: Ter illustratie
In de periode van 2022 tot 2024 hebben 530 asielzoekers en hun gezinsleden met een verblijfsvergunning een nieuw thuis gevonden in Alphen aan den Rijn. Dat is relatief veel, zeker in vergelijking met andere Nederlandse gemeenten die qua bevolkingssamenstelling en welvaartsniveau sterk op Alphen lijken. Dat blijkt uit nieuwe cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS).
Hoewel de aantallen binnen de provincie Zuid-Holland gemiddeld lager liggen, blijkt Alphen een opvallende rol te spelen in de landelijke spreiding van statushouders.
Wat zeggen de cijfers precies?
Het CBS publiceerde deze week data over de vestiging van statushouders – asielzoekers die een verblijfsvergunning hebben gekregen – in Nederlandse gemeenten. Daaruit blijkt dat Alphen aan den Rijn meer nieuwkomers heeft opgevangen dan de vijftien gemeenten die door de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) als meest vergelijkbaar zijn aangemerkt. Onder die vergelijkbare gemeenten vallen onder andere IJsselstein, Waddinxveen, Heemskerk, Papendrecht en Veenendaal.
Binnen deze groep scoort Alphen bovengemiddeld. Daar staat tegenover dat er in het geheel van Zuid-Holland relatief minder nieuwkomers zijn opgevangen, wat de Alphense cijfers des te opvallender maakt.
Toename van statushouders in Nederland
Landelijk gezien is het aantal statushouders de afgelopen jaren flink toegenomen. In 2022 kregen bijna 26.000 mensen een verblijfsstatus. In zowel 2023 als 2024 lag dat aantal op zo’n 36.000 per jaar. De meeste vergunninghouders zijn afkomstig uit Syrië, een land dat al jaren wordt geteisterd door een bloedige burgeroorlog.
Deze mensen mogen in Nederland een nieuw bestaan opbouwen en starten na hun verblijf in een asielzoekerscentrum met een inburgeringstraject en, indien mogelijk, het vinden van werk.
Steeds sneller aan het werk
Eenmaal uit de opvang lukt het statushouders steeds beter om snel aan de slag te gaan. Hoewel er geen specifieke cijfers voor Alphen aan den Rijn beschikbaar zijn, blijkt uit landelijke gegevens dat in 2024 ruim 25% van de mannen binnen een jaar werk vond nadat ze uit de opvanglocatie vertrokken. In eerdere jaren lag dat percentage lager. Bij vrouwen gaat het minder snel – daar liggen de cijfers aanzienlijk lager – maar ook daar is een lichte stijging zichtbaar.
Waarom vangt Alphen meer mensen op?
Een eenduidige verklaring voor de hogere aantallen in Alphen wordt niet gegeven. Toch spelen meerdere factoren waarschijnlijk een rol:
-
Actief gemeentelijk beleid rondom huisvesting van statushouders
-
Beschikbaarheid van woningen in bepaalde delen van de stad
-
Een relatief goed georganiseerd opvang- en inburgeringsnetwerk
-
De bereidheid van de gemeente om te voldoen aan landelijke spreidingsafspraken
Wat opvalt is dat Alphen zijn verantwoordelijkheid neemt binnen het nationale opvangbeleid, ondanks dat het ook de druk op de woningmarkt en het sociaal domein kan vergroten.
Over de vergelijkingsgemeenten
Om een eerlijke vergelijking te maken, legt het CBS de cijfers van Alphen naast die van vijftien andere gemeenten met een soortgelijke opbouw. Die selectie wordt bepaald door de VNG op basis van actuele data over onder meer welvaartsniveau, woningvoorraad, inwonersaantallen en gezinssamenstelling.
De vijftien meest vergelijkbare gemeenten met Alphen zijn:
IJsselstein, Zeewolde, Dronten, Veenendaal, Waddinxveen, Dijk en Waard, Noordoostpolder, Druten, Papendrecht, Gilze en Rijen, Duiven, Hillegom, Heemskerk, Heusden en Maashorst.
